Scharwoude is een oude plaats. De plaats ontstond als bewoning bij een bos. Over de betekenis van de plaatsnaam zijn verschillende uitleggen, deels afhankelijk van de verschillende schrijfwijzes. In 1311 schreef men bijvoorbeeld het als Scaderwout, wat zou kunnen duiden op een schadelijk of gevaarlijk bos bij het water en 1396 als Scaerwoude, wat dan weer oeverbos zou betekenen. Andere mogelijke zijn bijvoorbeeld; plaats in de schaduw van het bos, Skaderwou(t)” en gemeenschappelijke weidegebied bij het bos, Skarwou(t).

Scharwoude kent een roerig verleden met de Zuiderzee. In 1375 raakte het dorp met kerk en al zelfs grotendeels onder water bij grote stormvloed. Deze vond plaats op de St. Marcelisdag, 30 oktober dat jaar. Het bleef niet bij die ene keer. Er is dan ook veel van het oude Scharwoude in de zee verdwenen. De laatste doorbraak was in 1675, bij de grens met Schardam. Er staat daar op de dijk een monument ter nagedachtenis daarvan. Toch verloor Scharwoude niet alleen grond aan de zee. In de zeventiende eeuw werd er namelijk een jaagvaart aangelegd dwars door het dorp heen. In de jaren 1950 is deze gedempt en een provinciale weg geworden (N247). Daarbij is de dorpsgrens van Scharwoude opgeschoven. De weg werd nu de grens, het stuk ten westen daarvan viel vanaf toen onder Grosthuizen.

Onder Scharwoude valt ook het grootste deel van het buurtschap en natuurgebied De Hulk. Dit gebied is vernoemd naar een kroeg die hier ooit stond, die al sinds de zeventiende eeuw de naam De Hulk of Het Hulkje droeg. Scharwoude was tot 13 april 1854 een zelfstandige gemeente. In 1854 werden de gemeenten Scharwoude, Grosthuizen en Avenhorn samengevoegd. Deze drie gemeenten gingen verder onder de naam Avenhorn. In 1979 vond er wederom een samenvoeging plaats. De gemeenten Avenhorn, Oudendijk, Ursem en Berkhout werden samen de gemeente Wester-Koggenland. Vanaf 1 januari 2007 vormen Wester-Koggenland en Obdam de gemeente Koggenland.

Indien u een afbeelding gebruikt voor een publicatie of iets dergelijks, stellen wij bronvermelding zeer op prijs! Gewoonweg ‘Historische Vereniging Hemony’ erbij volstaat.